د کتاب «دین سازان بی‌خدا» نوشته «زنده یاد دکتر مسعود  انصاری»

دین عبارت از یک رشته عقاید خرافی و بدون پایه نسبت به نیروهای برتر از انسان است، که فرد بشر آنها را بدون کاربرد خرد، در پندار ذهنی‌ و خمیر مایه احساسات و هیجانات خود بنیاد می دهد و با این عمل فکر می‌کند به اسرار و رموز غیر قابل درک دست یافته و بدین وسیله برای خود سرابی خیالی و آرامش آور به وجود می اورد. در ساختار این تعریف سخن از عقدیه به کار رفته و نه اندیشه. زیرا انسان دین دار، برای پذیرش خرافات دینی، عقیده خود را به کار می برد و نه اندیشه اش را. تفاوت عقیده با اندیشه آن است که عقیده از سنت و یا اندیشه کنترل شده به وجود می اید و نه از اندیشه آزاد.

مهمترین عامل سازنده دین، یک عقیده پنداری، ذهنی‌، نادیدنی، غیر ملموس و احساسی‌ است که برتر از انسان بوده و در بالای وجود و درک او قرار می‌گیرد. بر پایه این دیدمان، انسان دین آور یا پیامبر فردی است که دارای هنر برچسب زدن عامل»تقدّس» به خرافات و مقدّس کردن آنها بوده و با کاربرد این هنر به خرافات لباس تقدّس می پوشاند و آنها را به آسانی‌ به خورد هم نوعان خرد باخته اش می دهد. بدین ترتیب تقدّس عقیده فرجود گری است که خرد افراد مردم را کرخت، اراده آزاد آنها را سلب می‌کند و آنها را مانند آدمک‌های خیمه شب بازی در اختیار فرد دین ساز قرار می دهد